HỌC CHƯƠNG TRÌNH MỸ HIỆU QUẢ – KHÔNG ÁP LỰC
#HOCCHUONGTRINHMYTHENAO?
HỌC CHƯƠNG TRÌNH MỸ CÓ LỢI GÌ? HỌC CÓ KHÓ KHÔNG, CÓ VẤT VẢ KHÔNG? LIỆU CON MÌNH CÓ THEO ĐƯỢC KHI VỪA HỌC CT VIỆT NAM VÀ CT MỸ HAY KHÔNG, CON CÓ BỊ QUÁ TẢI KHÔNG?
Đây là mấy câu hỏi mình đọc được nhiều ở trên nhóm homeschool, đợt này có rảnh hơn 1 chút nên mình viết bài chia sẻ cách học chương trình Mỹ của con nhà mình để các PHHS biết cách làm thế nào con có thể học ko quá vất vả hai chương trình Mỹ-Việt cùng 1 lúc.
Trước khi trả lời câu hỏi này của các bạn, thì các bạn cần biết chương trình Mỹ và cách dạy ở Mỹ khác gì ở Việt Nam, từ đó mới biết điểm khác biệt giữa hai hệ thống giáo dục và từ đó giúp con học song song hai chương trình thật tốt.
Mình rất may mắn khi cách đây 10 năm có tham gia một diễn đàn giáo dục Học phổ thông ở Mỹ của bác 3J hay còn có tên FB là bác Phong Nguyen. Hồi đó bác Phong sống ở Mỹ và có 3 con học ở Mỹ, bác rất tâm huyết với việc giáo dục con và cũng muốn cho học sinh Việt Nam được học như học sinh Mỹ. Vì vậy bác cặm cụi cùng bác khanluado, bác nongdan@, bác I@cub miệt mài tìm kiếm sách vở và scan, gửi về cho các PHHS ở VN cùng quá trình mô tả chi tiết các con của bác học ở bên đó như thế nào để bên này chúng mình dạy con. Sau đó, cũng nhờ nghiên cứu và hiểu về chương trình Mỹ nên mình được tuyển vào làm thư ký cho các sếp ở một trường chuẩn Mỹ. Mình phải đọc, tìm hiểu, và là đầu mối phối hợp với các giáo viên triển khai các chương trình Mỹ được đưa từ bên kia về và có vài lần được đi học tập tại Úc, Mỹ, Phần Lan, được làm việc với các đồng nghiệp Israel, Nhật, Anh, Thụy sỹ, Đức, Ý nên cũng phần nào nắm được cốt lõi và cách thức xây dựng chương trình ở các quốc gia Phát triển.
Trong đó, mình thấy tất cả các chương trình giáo dục tiên tiến đều nhắm tới năng lực và kỹ năng cho một con người của thế kỷ 21 khi triển khai một chương trình học chứ họ ko coi trọng kiến thức. Chính vì coi trọng năng lực và kỹ năng nên kiến thức chỉ là một phần trong phần dạy của họ và một số trường THPT tại Úc, Mỹ, Canada chấp nhận một số bạn học sinh chỉ học 1 số học phần khác biệt của họ để đảm bảo một số năng lực mà hệ thống giáo dục Việt Nam không có, còn lại những môn có nội dung tương đương họ sẽ cho phép được chuyển từ hệ Việt Nam sang. Vì vậy các PHHS cần nghiên cứu chuẩn năng lực đầu ra mà người học cần có ở hệ Mỹ và phối hợp dạy học sinh theo năng lực bằng tiếng Mẹ đẻ và dạy kiến thức cần có theo chuẩn đầu ra bằng tiếng Anh để con đảm bảo có năng lực tiếng để học lên đại học và cũng có các kiến thức từ lớp 1-8. Phần nội dung kiến thức lớp 1-8 khá khác biệt với hệ thống Việt Nam, và do con còn nhỏ chưa hình thành năng lực rõ ràng nên việc học đủ môn ở tiểu học và cấp 2 sẽ củng cố việc phát triển năng lực cho con, từ lớp 9 vào THPT của Mỹ học nhiều môn tự chọn để phục vụ cho hướng nghiệp và hướng tốt nhất chính là đưa vào thực tập nghề ở các đơn vị, ở tầm này nếu dạy đúng cách các con nhà chúng ta đã có đủ kỹ năng để học theo hướng nghiệp ở cấp 3 như học sinh mỹ rồi và cũng có nhiều học phần tương ứng của hệ thống GDVN có thể quy đổi, do đó, lên cấp 3 có thể có 2 cách học. Một là học đủ tầm 40 tín chỉ và hai là học 8 môn tối thiểu mà hệ thống việt nam không có bên hệ Mỹ/ Canada và Quy đổi các môn học trùng cả hai hệ. Nhà mình chọn con đường thứ 2. Vì việc học lấy 40 tín chỉ cũng khá vất vả, mà với mình thì không cần thiết lắm. Lý do, là mình đã đi nhiều nước, làm ở nhiều môi trường thì thấy để đi làm thì có năng lực thực và trải nghiệm cuộc sống nhiều, khả năng quản lý cảm xúc, xây dựng và duy trì các mối quan hệ là lợi thế chứ ko phải là độ dày của kiến thức, ngoài ra mình thì muốn con học hệ Việt Nam để có nhiều lựa chọn hơn cho con trên con đường tương lai, nhất là khi thế giới biến động, dịch bệnh lan tràn, chả biết có đi du học được không thì việc lựa chọn học 1 hệ cũng rủi ro.
Vậy nhà mình đã học như thế nào để con có thể học hai hệ, KO QUÁ TẢI VÀ LÚC NÀO CŨNG VUI.
- BƯỚC 1: NGHIÊN CỨU ĐẦU RA:
Việc đầu tiên là mình nghiên cứu kỹ chuẩn đầu ra của hệ thống giáo dục Mỹ. Để biết hệ thống giáo dục mỹ sẽ giáo dục con chúng ta thế nào thì các PHHS vào đọc chuẩn CCSS (common core state standard). Đây là chuẩn giáo dục được xây dựng cho từng khối lớp cho 2 nhóm: một là môn Toán và hai là nhóm môn Nghệ thuật ngôn ngữ, khoa học xã hội, khoa học và kỹ thuật.
Khi mình đọc chuẩn đầu ra này mình mới vỡ òa ra là hóa ra chương trình Mỹ nhắm nhiều vào năng lực phục vụ cho việc đủ các kỹ năng làm việc và trở thành một công dân tuân thủ pháp luật và yêu thích lao động. Do đó, ngoài kiến thức các con được đan xen rất nhiều kỹ năng nên nếu chỉ học một phần mềm online hay một chương trình online để học kiến thức mà thiếu đi cái hồn của chương tình là năng lực thì mất hết giá trị của hệ Mỹ.
Chuẩn đầu ra CCSS các bạn có thể lấy tài liệu ở đây:
https://drive.google.com/drive/folders/1ywD4J1z8GR0ReGZB9qYndnw78u-wfXOg
-
BƯỚC 2: TEST ĐẦU VÀO CHO CON, LÊN KẾ HOẠCH HỌC TẬP HỆ MỸ, HỆ VIỆT NAM
- Để biết con có học được hệ Mỹ không, bố mẹ cần cho con vào học thử và test thử. Như Acellus thì là phần mềm online do đó khi con vào học từ lớp 2 trở lên con sẽ phải làm các bài placement test để xem trình độ của con sẽ học được lớp mấy. Sau khi con đã test và xếp được lớp thì con học mình quan sát nếu thấy quá nhiều nội dung con chưa hiểu thì mình phải xây dựng rất nhiều kế hoạch bổ trợ cho con trong việc học. Hoặc các bố mẹ cho con test online trên hệ thống test CCSS của Mỹ thì sẽ biết là con có đạt để vào học level đó hay ko. Hiện có dạng bài test chuẩn hóa của California achievement test là hay được sử dụng để đánh giá năng lực học sinh. Để vào lớp 3 thì phải test bài test CAT lớp 2. Cứ hết năm học lại cho làm bài kiểm tra chuẩn hóa hết lớp này nhé. Làm tầm 70% là đạt lên lớp, nên để mức 80% là vừa.
Acellus thì vào đây thử:
Còn lại nếu muốn hỏi sách vở và tài liệu thì ib mình gửi tài liệu nhé.
- Sau khi test con xong và đã đọc hiểu chuẩn đầu ra thì bố mẹ mới lên kế hoạch học tập cho con mình. Nhà mình lên kế hoạch như sau:
Mục tiêu là con phải phát triển các năng lực, nên dù con có học hệ việt nam hay hệ Mỹ thì bố mẹ phải giúp con có các năng lực cần thiết. Nếu cả hai hệ đều ko giúp con hình thành năng lực thì bố mẹ phải hướng dẫn con mình. Có mấy năng lực chính mà chúng ta cần chú trọng vào cho con như sau:
Năng lực thứ nhất: khả năng đọc hiểu, tìm kiếm thông tin và viết văn bản để truyền đạt thông tin, trình bày một quan điểm, thuyết phục người khác trong các lĩnh vực đời sống, khoa học, chính trị bằng cả tiếng Việt và Tiếng Anh
Năng lực thứ 2: Năng lực tự phục vụ: Thể hiện ở tự đi lại, đọc bản đồ, tự chăm sóc bản thân, bảo vệ bản thân dù là ở Việt Nam hay ở Mỹ và các quốc gia khác
Năng lực thứ 3: Năng lực giao tiếp: biết lắng nghe và biết trình bày quan điểm bằng ngôn ngữ nói ở cả hai ngôn ngữ tiếng Việt và Tiếng Anh. Sử dụng tiếng Anh được để học tập các môn học để lấy kiến thức.
Năng lực thứ 4: giải quyết vấn đề: khi con gặp một tình huống khó khăn con biết đưa ra các giải pháp và thực thi giải pháp
Năng lực thứ 5: năng lực quản lý cảm xúc – hiểu bản thân, hiểu mọi người xung quanh và xây dựng các mối quan hệ tốt và hướng nghiệp được cho bản thân.
Trong đó lớp 1-8: tập trung năm lực 1-4, lớp 9-12 là năng lực thứ 5 sau khi đã hình thành 4 năng lực ở trước đó.
Hiểu được điều này mình xây dựng CT dạy cho con gồm 3 phần với 3 mục tiêu khác nhau:
Mình xác định con mình ko giỏi, mình cũng ko phải là giỏi lắm nên mình tự chọn mục tiêu thật nhẹ nhàng mà mình và con có thể làm được, ko tham quá và mong cầu con phải thật giỏi cả hai hệ.
Mục tiêu Hệ Mỹ: Học qua hệ thống online để lấy các kiến thức cập nhật nhất trên hệ thống mà các bạn Mỹ đang học và phát triển khả năng sử dụng tiếng Anh như một công cụ để học tập. Mình chọn Acellus và bổ sung các phiếu bài để phát triển kỹ năng Viết, giao thuyêt trình sau khi đọc sách hay tìm kiếm thông tin trên mạng để hình thành năng lực tự học.
Hệ Việt Nam: trải nghiệm đời sống thực đang sống với đủ mọi khó khăn, rèn luyện kỹ năng quản lý cảm xúc, xử lý và xây dựng các mối quan hệ, hiểu mình và hiểu người khác. Mục tiêu học kiến thức từ 7-8 điểm, không cần xuất sắc, ko cần phải chạy đua với ai về học tập cả.
Mục tiêu Ở nhà: Áp dụng kiến thức trong các môn học Mỹ mang ra áp dụng vào gia đình và kỹ năng ở gia đình. Nhất là môn Social study và LA là hai môn có nhiều nội dung kiến thức áp dụng được vào đời sống.
- Mẹ bổ túc dạy con kỹ năng tự lập: đi lại và được đi trải nghiệm nhiều, tự để ý chăm sóc bản thân, tập thể thao, hình thành thái độ yêu lao động bằng cách giao việc nhà và cả gia đình chia việc cùng làm. Con trai mà từ giặt quần áo, nấu ăn, dọn dẹp, đi chợ, chăm sóc con cún, chăm sóc ông bà và bố mẹ già đều phải làm hết
- Mẹ bổ túc dạy con kỹ năng quản lý cảm xúc thông qua việc bản thân rèn luyện quản lý cảm xúc và đọc các giáo trình về dạy quản lý cảm xúc nên mình cũng biết các bước để dạy con theo cách này.
- Chơi thể thao là việc ko thể thiếu, mỗi ngày nhà mình chơi từ 1-2 tiếng để đảm bảo sức khỏe. Dân Mỹ hay châu Âu chơi thể thao nhiều và thể thao được đưa vào chương trình học của họ cũng nhiều vì cũng có lý do hình thành được thể lực và năng lực vượt qua các giới hạn bản thân.
- Đọc và thuyết trình là thứ ko thể thiếu, nhà mình cả sách tiếng Anh và tiếng Việt mua rất nhiều về để cho con đọc và viết báo cáo sách, thuyết trình lại.
- BƯỚC 3: PHÂN BỔ THỜI GIAN HỌC HAI HỆ, CHƠI VÀ SINH HOẠT GIA ĐÌNH, LÀM VIỆC NHÀ.
- Mình chọn các trường Việt nam học hết sức nhẹ nhàng, hồi hai bé nhà mình tiểu học mình đều cho học trường tư với lượng kiến thức nhẹ nhàng, cô yêu trẻ. Đặc biệt chọn trường cô Ko ép con mình học nhiều để giỏi và lại rất cảm thông với PHHS. Như là bạn đầu là học trường công làng, sau đó chuyển trường tư học siêu nhẹ, bạn bé học trường tư nhẹ ở cấp 1 và lên cấp 2 chuyển về trường công làng. Chả hiểu may mắn thế nào mà nhà mình luôn gặp các hiệu trưởng và giáo viên cực tâm huyết và con thích đi học chứ ko sợ đi học. Thế nên mình mới biết là, ko phải là may mắn mà con mình luôn gặp giáo viên tốt, mà chỉ đơn giản bố mẹ hiểu chuyện, cảm thông và giúp đỡ các thầy cô thì sẽ chọn được trường tốt, thầy cô tốt. Trường Việt Nam con mình học đều rất vui vẻ, hạnh phúc, ko quá áp lực. Bạn bé có khó khăn học tập môn Toán và Tiếng Việt thì mình lại thuê 1 cô đến kèm riêng bạn ấy phần kiến thức khó trên lớp. Vậy là con vẫn qua môn ở mức 7-8 điểm nhẹ nhàng.
- Tối về mẹ kèm con thêm 45p Acellus và làm thêm 15p các phiếu bài tiếng Anh mẹ sưu tầm, cuối tuần học 1 tiếng sáng, 1 tiếng chiều thứ 7, còn lại là đi chơi, chủ nhật chỉ học 1 tiếng tối còn cả ngày đi chơi. Ngoài ra có 20p đọc sách và 1 tuần làm báo cáo sách rồi thuyết trình, có khi mình lại cho tìm kiếm thông tin trên mạng về nghề nghiệp, tìm hiểu các vấn đề xã hội và thuyết trình để hiểu thêm về cuộc sống trong và ngoài nước. Nghề nghiệp là thứ mình cho các bạn ấy trải nghiệm nhiều, mình hay nói chuyện với con về các nghề nghiệp, về việc trong tương lai mình cần tìm một vấn đề của xã hội mà mình muốn giải quyết và từ đó chọn nghề cho phù hợp với vấn đề và mình muốn và có năng lực giải quyết đó. Ví dụ bạn lớn thích ăn uống, mình mới nói con nên giải quyết vấn đề ăn làm sao cho đảm bảo sức khỏe và ko béo. Con nên học về nấu ăn và dinh dưỡng. (cái này học trong giáo dục phần lan)
- Cuối tuần mình hay cho con lượn lờ phố xá bằng xe bus, dạy con cách bắt xe ôm, xe taxi, cách đặt grab để con nắm được cách đi lại, có khi đi trải nghiệm ngoại thành, rồi dạy con nấu nướng, đi chợ, thăm ông bà, đi dạy cho các bạn mồ côi hoặc đi thiện nguyện với mẹ.
- Lễ, tết nghỉ dài mình cho đi phượt và cho các bạn ấy tự lên kế hoạch, tự chuẩn bị đồ đi phượt trong và ngoài nước. Các bạn ấy rất thông thạo việc đi lại trong và ngoài nước sau chuyến đi lại với mẹ.
- Giáo dục giới tính, học luật và an toàn thân thể cũng phải được dạy cho con rất là kỹ.
- BƯỚC 4: GIAI ĐOẠN CẤP 3, CHỌN CON ĐƯỜNG HỌC LẤY BẰNG MỸ VÀ CHỌN TRƯỜNG CẤP 3 VÀ CHO ĐI THỰC TẬP NGHỀ, LÀM VIỆC THIỆN NGUYỆN CHUẨN BỊ RA CÁC QUYẾT ĐỊNH CHỌN TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÀ NGHỀ NGHIỆP.
Sau 9 năm được rèn, mà thực ra là từ năm 0-14 tuổi được học với các chương trình đúng phát triển cả kỹ năng sống, năng lực và kiến thức con nhà mình chọn thi vào cấp 3 Nebraska để xác nhận năng lực chuẩn đầu vào cấp 3 mỹ về năng lực ngôn ngữ và toán. Vào cấp 3 học 8 môn theo đúng phong cách Mỹ, giao khung nội dung môn học, con phải tự học theo khung, chấm từng môn và quy đổi các môn VN. Năm nay lớp 9 con đang học IELTS và mục tiêu 7,0 để được ưu tiên vào thẳng cấp 3. Tuy nhiên mình cũng lại chọn một trường tư nửa ngày, hoặc công nửa ngày nhẹ nhàng, học ko nặng cho cấp 3, thời gian còn lại con tập trung học nốt 8 môn hệ Mỹ và đi thực tập cho các vị trí công việc phù hợp để khám phá nghề nghiệp yêu thích.
ĐẾN THỜI ĐIỂM HIỆN TẠI, NHÀ MÌNH THEO ĐƯỢC HAI HỆ LÀ VÌ MÌNH CHẢ CÓ ÁP LỰC GÌ LÊN CHÍNH MÌNH VÀ CON CẢ, CỨ TỪ TỪ ĐỘNG VIÊN NHAU HỌC, KO NẠT NỘ, QUÁT MẮNG KHI CON HỌC HAI HỆ ĐIỂM CHƯA CAO VÀ HỌC ĐƯỢC ĐẾN BAO GIỜ THÌ HỌC, NHÀ MÌNH CÓ MUỐN LẤY BẰNGMỸNHƯNG CŨNG KO PHẢI LÀ CỨ PHẢI HỌC HÙNG HỤC ĐỂ LẤY BẰNG RỒI GÂY ÁP LỰC CHO NHAU, SẴN SÀNG BUÔNG BỎ KHI CON PHẢI DUYÊN VỚI MỘT CƠ HỘI HỌC TẬP HAY CÔNG VIỆC NÀO ĐÓ HAY HƠN Ở PHÍA TRƯỚC. ĐỜI MÀ, AI ĐOÁN TRƯỚC ĐƯỢC GÌ ĐÂU.
Link đăng ký test thử trình độ và tư vấn thêm về hệ Mỹ:
Nếu muốn thêm các thông tin và tham gia các buổi chia sẻ về hệ Mỹ của mình trong thời gian tới thì các PHHS điền form nhé. https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScZW68RYiARSx32E43TGCVFM-kEoBkxXtnveLbdm-Ic2mOXaA/viewform
Lien eth nguyen
