DẠY CON TĂNG ĐỘNG – GIẢM CHÚ Ý.

Bây giờ là 11h27 phút tối. Bình thường vào giờ này mình đã ngủ rồi, hoặc đang đọc 1 quyển sách nào đó trước khi đi ngủ sau 1 ngày làm việc 16 tiếng.

Hôm nay là một ngày đặc biệt, nên mình dẹp lại viêc nghỉ ngơi và sở thích đọc sách của bản thân để viết bài viết này. Mình biết có nhiều người mẹ đang đợi bài viết: dạy con tăng động. Có những người đã nhắc mình mấy lần rằng mọi người mong bài viết của mình. Nhưng đến ngày hôm nay, một người mẹ rơm rớm nước mắt trước mặt mình khi nghe mình trao đổi về tình hình học tập của con, nó gợi lại cảm giác của mình cách đây 2 tuần khi mình ngồi với cô giáo của Sóc và Nhím. Mình cũng ko cầm được nước mắt như người mẹ đó, cảm giác mệt mỏi và chán trường đến cùng cực, hoang mang và ko biết phải làm sao, liệu mình có sức để cùng con đi tiếp chặng đường tiếp theo. Mấy ngày hôm nay mình cũng đã lấy lại được cân bằng, và hy vọng bài viết này giúp cho người mẹ mà mình đã gặp tối nay cũng như nhiều mẹ có con tăng động khác cùng đồng hành để giúp con trở thành một đứa trẻ bình thường.

Mình từ nhỏ luôn là một đứa trẻ ngoan ngoãn, ko hay quậy phá nghịch ngợm cho lắm (tuy cũng có nhiều lần tranh cãi với mấy đứa bạn học nhưng mà chắc là cũng thường thường thôi chứ ko quậy tung trời) và bố của bọn nhỏ cũng là một người trầm tính, nền nã. Vậy mà ngược với bố mẹ chúng, 2 bé nhà mình lại nghịch kinh khủng. Bé lớn Nhím nghịch theo kiểu rất thích thách thức người khác và hay làm phiền hà đến người xung quanh thích trêu bạn bè, còn bé bé Sóc thì hay ngồi lơ mơ như là ở 9 tầng mây, bé có thể nhìn chăm chăm vào bạn nhưng nghe mà không nghe, bé có thể đang ngồi lại đi ra đứng ngoài cửa sổ nhìn mây trời cả tiếng đồng hồ.

Nuôi 2 bé đã là vất vả, nhưng dạy 2 bé lại là một điều khó khăn nhất. Làm sao để một đứa bướng, nghịch, hay một đứa lãng đãng, nghe tai trái ra tai phải, và cả 2 đứa ko thể ngồi 1 chỗ quá 2 phút, hai đứa trẻ chỉ thích đánh trận giả, liên chân liên tay có thể ngồi học được đây? Bài toán quá ư là khó khăn.

Mình thời gian đầu rất buồn và nông nóng, mong mỏi dạy con sẽ đỡ đi. Nhưng rất tiếc là tự bản thân mình sau khi đã nuôi dạy 2 con mình thì mình nhận thấy phải sau 5-10 năm con mới có sự thay đổi. Do đó, việc đầu tiên của phụ huynh có con tăng động là phải tự điều chỉnh cảm xúc của bản thân và phải thực sự hiểu quá trình giúp con tập trung và học được là nỗ lực không ngừng nghỉ của bố mẹ. Chúng ta sẽ không thể ngừng nghỉ dù là 1 tuần, bởi ko có sự nỗ lực của bố mẹ con sẽ ko có khả năng học được hay tập trung làm được 1 việc trọn vẹn.

Với các trẻ tăng động, bố mẹ cần xem xét:

1. Tăng động giảm chú ý là hội chứng chứ ko phải là bệnh tăng động. Do đó, nếu được bác sỹ kết luận con tăng động thì phải hiểu rằng con ko bị bệnh. Nhiều bác sỹ cho các con rất nhiều thuốc để giảm hội chứng tăng động giảm chú ý của con, nhưng bố mẹ phải thực sự cân nhắc trước khi cho con uống, đặc biệt là các loại thuốc ức chế thần kinh để giảm tăng động, bởi thuốc này ảnh hưởng lớn tới cơ chế vận hành và sự phát triển của não bộ. Mình đã dùng con đường giúp con rèn luyện sự tập trung bằng khổ luyện chứ ko dùng giải pháp tức thì là cho dùng thuốc.

Con trai thường dễ mắc hội chứng này hơn con gái và tỷ lệ tầm 20-30% bé trai là có biểu hiện tăng động khi còn bé. Ngoài ra, bọn trẻ trai nó cũng nghịch lắm, nên đến mức nào được gọi là tăng động giảm chú ý thì các mẹ phải đọc tài liệu để nhìn ra biểu hiện: ví dụ liên tục tay chân ko yên được 4-5 phút, thích nhảy nhót, hay gây bất hòa với bạn, khó ngồi các hoạt động tĩnh tập trung. Ngồi học 30p thì đi vệ sinh 10-15 lần, quay đi lại thấy bạn ấy đang nghịch cái gì đó ko nhìn vào bài, liên tục tay chân vận động.

2. Chế độ ăn uống ảnh hưởng khá lớn tới mức độ tăng động của con, bữa ăn của con phải giảm đường, tinh bột và sữa cũng như các thực phẩm cao năng lượng khác. Nguồn năng lượng dư thừa do ăn quá nhiều đồ ăn dư năng lượng sẽ khiến các bé tăng động có dư thừa năng lượng để vận động.
3. Bố trí thời gian chơi và nghỉ ngơi hợp lý cho các con. Các bé tăng động có nhu cầu chơi nhiều hơn trẻ bình thường, khả năng kiểm soát cảm xúc kém hơn hẳn nếu bé ko được vận động đủ nhu cầu.Biểu hiện là: Các bé sẽ cáu bẳn, hay gây sự, hay khóc, luôn bực tức và hậm hực. Con nhà mình mỗi ngày phải được chơi tự do ngoài trời, ko ti vi và điện tử độ 90’ – 120’ một ngày. Nếu ngày nào ko được chơi đủ thì sức học buổi tối của bọn nhỏ kém hẳn và chúng hay gây sự với nhau.

Cho chúng chơi thể thao nhiều nhất có thể và tối thiểu 90p/1 ngày là điều vô cùng cần thiết để giúp chúng giảm việc nghịch ngợm. Nhà mình ngoài mỗi ngày chơi 90-120’ thì mình còn tổ chức 1 tuần 3 buổi bóng rổ và 1 buổi bóng đá cho các con chơi để cho con nó giải phóng năng lượng nữa. Thể thao với nhà mình rất quan trọng và là sống còn cũng vì lý do này ah.

4. Cách dạy trẻ tăng động học. Mình phát hiện ra con có biểu hiện của tăng động khi con 26 tháng, lúc đó con có đi khám tại Khoa giáo dục đặc biệt tại Trường ĐH SP Hà nội. Bác Thành  phó khoa khám cho con và chuẩn đoán con rối loạn và chậm ngôn ngữ và ở độ tuổi 26 tháng chưa kết luận là tăng động nhưng nếu vẫn cứ tiếp tục tình trạng thế này và ko bớt đi thì sau 1 năm nữa con sẽ được kết luận là tăng động giảm chú ý.

Với kết luận này của bác sỹ kèm lộ trình bác sỹ đưa ra mình đã tìm hiểu thêm để có thể đưa ra các hoạt động rèn tính tập trung và giảm sự vận động.

• Thiết lập các quy định nề nếp trật tự trong nhà và nghiêm khắc thực hiện. Dạy con trai thật là khó và chúng cứ luôn không nghe lời. Nếu ko gò chúng vào nề nếp và khuôn khổ thì chắc ko thể nào dạy và chữa hội chứng tăng động giảm chú ý của chúng được. Nên việc đầu tiên của mình là phải làm mọi cách thiết lập được kỷ luật trong giáo dục con cái. Khiến bọn nhỏ có thói quen trong điều chỉnh các hành vi. Mấy bạn nghịch các bạn ấy chẳng bao giờ để ý đến những người xung quanh mà luôn luôn nghịch theo cảm xúc, “mình thích là mình làm thôi và mình cũng chả nghĩ đến hậu quả của việc đó 1 tý nào”. Về cách làm kỷ luật với con trai mình đã viết 1 bài rất dài, mình ko viết tiếp vào đây kẻo ngập Facebook ko xong mất.
• Sắp xếp thời gian của mẹ, lúc đó minhg buộc phải thuê 1 bác giúp việc làm việc nhà nấu nướng để minhg tập trung vào dạy con các buổi tối. Cứ từ 5h chiều đến 9h tối là giờ của các con. Nhiều khi căng thẳng mệt mỏi muốn nghỉ lắm mà nhìn chúng nó cứ mình thả ra là lại chơi phá tẹt ga nên mình lại cố nhấc cái thân mà dạy chúng nó. Đúng  là chỉ có tấm lòng của người mẹ mới giúp con mình, nhiều khi mình phải gồng gánh lên rất nhiều để vừa đi làm, vừa dạy con, vừa lo làm thêm nhiều công việc khác để tạo thu nhập thêm chứ lương thì làm sao nuôi nổi 2 thằng giặc này. Như vậy mình làm 2 việc để kiếm tiền, tự mở lớp học cho con, tự dạy con, một ngày làm việc kéo dài từ 6h đến 22h đêm, thứ 7 và chủ nhật cũng ko bao giờ có ngày nghỉ. Việc này kéo dài đã 7 năm, nên đừng mẹ nào nói với mình là em ko có thời gian, em rất bận nhé. Ăn nhau ở năng lực sắp xếp công việc và thời gian để làm được nhiều việc cùng 1 lúc.
• Việc học 1 việc gì đó với trẻ tăng động là rất khó nên 1 việc phải làm đi làm lại nhiều lần, thậm chí hàng trăm lần trong nhiều tháng con mới thành nếp được hoặc mới nhớ được việc đó. Nên việc học ở trên lớp phụ huynh phải xác định con nhớ được 50% kiến thức trên lớp so với các bạn đã là mừng rồi, chứ có hôm các con mình ko nhớ trên lớp học gì luôn. Và 2 bạn ấy học hiệu quả nhất khi được kèm 1/1. Lúc này các con mới có thể tập trung học, chứ cứ có 2 đứa trở lên là ko học được gì. Phải mất vài năm kèm 1/1 con mới đỡ. Mà kèm cũng phải để ý để con tự học chứ ko phải là mình kèm để giải bài hộ cho con. Mà nhà mình chả có tiền thuê tận 2-3 cô ngày nào cũng dạy nên mình là mẹ chúng phải còng lưng ra dạy con thôi.
• Đọc sách: bé nhà mình ko thích sách 1 tý nào bởi đây là hoạt động tĩnh. Mấy tuần đầu mình đều phải kể chuyện và mô phỏng lại nhân vật cho con. Rèn cho con ngồi nghe mình kể chuyện đã là khó rồi chứ đừng nói đến đọc sách. Sau đó vài tuần sau mới bắt đầu cho con đọc 1 vài trang sách có tranh. Đọc xong 2-3 trang sách mình qua lại hỏi chuyện gì xảy ra, có ai trong truyện, rồi lật lại từng trang sách để hỏi con về tất cả những gì trong mấy trang đó như cái gì đây, bạn gì đây, ai đây, cỏ đâu, hoa đâu, con thấy gì? Sau đó 1 vài tháng mới tăng dần và mãi 6 tháng sau mới đọc được cả 1 câu chuyện như chuột bông hay là chuột típ, hay Kỳ kỳ ko đánh răng, hay Poporoo, hay là các truyện chữ có hình siêu nhân, người nhện, người dơi. Mãi bạn ấy chỉ đọc được mấy quyển đó. Đến năm lớp 1 biết đọc thì bạn ấy đọc tăng dần và giờ lớp 2 bạn ấy có thể đọc độ 20 trang truyện chữ 1 ngày, và truyện tranh thì bạn ấy học liên tục .
• Tập ngồi bàn: Hồi đầu mình tập cho bạn ấy ngồi 5p rồi tăng dần thành 10. Cu cậu khó chịu ra mặt, mình bắt đầu cho tập ngồi bàn lúc 3.5 tuổi. Ngồi chả phải để học mà có khi 2 mẹ con chơi oto, vẽ, tô màu hoặc chơi ghép hình, lúc thì lại xâu hạt, lúc thì cùng chơi với siêu nhân. Việc ngồi bàn cũng mất 3 tháng sau thì bắt đầu có việc đọc sách, làm 2 trang rèn luyện Iq, tô màu, tìm điểm giống và khác trong bức tranh. Nói chung là cứ 10-15 phút đổi hoạt động. Sau 3 năm rèn luyện thì con nhà mình có thể ngồi được 90p và giờ con 8 tuổi con có thể ngồi học liên tục 2h với 3-4 môn học khác nhau trong 2h đó. Sức tập trung hơn hẳn. Thường ngồi bàn 2 mẹ con là chơi các trò chơi đòi hỏi sự tập trung cao mới làm được. Hoạt động ngồi bàn và chơi game đan xen trong 1 buổi tối. Mới đầu 5 phút ngồi bàn 5 phút game vận động, sau đó 10 phút ngồi bàn 7p game vận động, sau đó 15p ngồi bàn 10 phút vận động, sau đó 20p ngồi bàn 7p vận động, 30p ngồi bàn 5p vận động. Mức độ đan xen là do cảm nhận của các mẹ với bé chứ ko có 1 công thức nào cho mọi bé.
• Về các game vận động học với bạn ấy thì em có rất nhiều game như là: cùng nhau dán flash card lên bảng rồi chạy lại đập tay lên bảng vào đúng từ hoặc số mà mẹ nói ra, rồi xếp flash card hoặc vòng ra nhà, đặt flash card bên cạnh vòng rồi 2 mẹ con chơi nhảy đúng vòng, mẹ cứ nói từ nào, số nào con nhảy vào đúng vòng, có khi làm toán thì mẹ viết phép tính lên bảng rồi con nhảy vào kết quả. Có khi mình lại cùng con đi dạo 1 vòng rồi vừa đi vừa làm phép tính số. 1 cái cây với 1 cái cây là mấy cái cây. Có lúc thì  mẹ con chơi chuyền bóng rồi mẹ ném bóng vào đúng từ hoặc câu trả lời, có rất nhiều game với con mà các mẹ cứ lên mạng tìm từ “game chơi với bé” là ra. Ngoài ra phải sáng tạo game thêm  phù hợp với mục đích của mẹ là muốn con học cái gì thì cho cái đó vào. Việc phải dùng game chơi để con nhớ bài chỉ diễn ra từ năm con 3-6 tuổi, khi con hết lớp 1 lên lớp 2 mình ko phải làm việc này với con nữa vì sức tập trung của con đã lên rất cao rồi.
• Tập đàn cũng là một cách mà mình giúp con tập trung hơn, chơi với âm thanh là điều rất thú vị. Việc dạy con học đàn như thế nào mình cũng đã có hẳn 1 bài viết nên phiền các mẹ lại tìm ở các post cũ để đọc nếu quan tâm đến việc cho con học đàn nhé.

Đấy toàn bộ quá trình mình dạy con từ 1 trẻ có tiềm năng bị tăng động giảm chú ý cao, rối loạn ngôn ngữ, chậm nói khi 26 tháng về là một trẻ có sức tập trung cao là như thế đấy ah. Mình thì thấy ko hề khó, việc dạy và rèn cho con ko khó như là khi mình đi làm quản lý tài chính, ko khó như khi mình đi kinh doanh. Nó chỉ đòi hỏi sự quyết tâm và đều đặn của các phụ huynh thôi ah.

Girls and Boys Looking at the Same Textbook in a Classroom at Primary School