NNUÔI DẠY CON SEMI-HOMESCHOOL CẤP TIỂU HỌC VÀ CẤP THCS, THPT
NUÔI DẠY CON SEMI-HOMESCHOOL CẤP TIỂU HỌC VÀ CẤP THCS, THPT
Suốt chặng đường Semi – homeschool 12 năm (bắt đầu từ khi con 4 tuổi) của nhà mình, mình có những giây phút vui vẻ, hạnh phúc vì sự trưởng thành của con, nhưng cũng không ít lần chán nản, mệt mỏi, mất năng lượng và tưởng chừng phải bỏ cuộc. Nhất là khi con lên giai đoạn cấp 2 và cấp 3. Bây giờ mình kể lại những thời điểm khó khăn nhất của gia đình mình cũng như cách học các môn học trong quá trình semi-homeschool để bất kỳ gia đình nào khi chuẩn bị cho con tiến vào con đường học song song 2 chương trình hoặc homeschool hoàn toàn cũng có thêm cái nhìn về nó.
Hồi con mình còn tiểu học, việc Semi-homeschool của nhà mình không gặp nhiều khó khăn, con nhỏ còn ngoan, kiến thức cũng còn rất dễ, mẹ cũng dễ dàng hỗ trợ với con khi cần, nhất là khi mình có một vốn tiếng Anh tốt. Bất kể là môn học nào từ Math, Language art, Science, Social studies, hay các môn kỹ năng, mình đều đồng hành và học cùng với con được. Có đôi lúc con ốm, mình ốm thì cũng thấy mệt mỏi chút, nhưng đa phần đều vượt qua khá dễ dàng. Hồi nhỏ này, vấn đề lớn nhất của con mình là hay bị ốm, ốm dặt ốm dẹo. Do đó, mình stress vì con hay ốm chứ ko stress vì con đi học tiểu học hay học homeschool chương trình Mỹ. Nhất là khi mình nắm được hai chương trình trùng lặp ở những nội dung nào và mình biết cắt bỏ những phần trùng lặp thì thời gian học homeschool của con mình cũng chỉ 45p/ ngày, cuối tuần thì tầm 60-90p chứ cũng không cần gì nhiều.
1. CÁCH HỌC CÁC MÔN HỆ MỸ TIỂU HỌC CỦA NHÀ MÌNH NHƯ SAU:
1.1. Language Art: Vì môn Language art chính là học tiếng Anh ở mức nâng cao hơn so với tiếng Anh ở trường, nên con mình chỉ tập trung học tiếng Anh ở hệ Homeschool (mỗi ngày nghe làm nhiệm vụ theo Acellus và tuần 2 buổi tương tác với GVNN để tăng năng lực nói, học lồng tiếng, thuyết trình để tăng khả năng nói), còn tiếng Anh Việt Nam con gần như không cần học con vẫn thoải mái thi được trên trường của con.
1.2. Với môn Toán, thì bản chất Toán tiểu học gần như con học hết ở trường, nên mình chỉ cần con đọc hiểu đề bài và có thể làm bài quiz trong Acellus, không cần phải nghe bài giảng Acellus. Con chỉ cần nghe Acellus những nội dung mà toán VN không có trong chương trình như biểu đồ, Tiền Mỹ. Thi thoảng mình cho con làm phiếu bài trên https://www.beestar.org/ (mình đăng ký tài khoản và nhận bài hàng tuần để con làm phiếu viết cho quen), nên môn toán con cũng học qua nhanh lắm, phiếu bài cứ làm vèo vèo (các bài tính toán ko có lời kiểu 1+1=? , đây là bài rèn kỹ năng tính toán trên Acellus mình ko cho làm vì các con đã làm nhiều ở toán VN).
1.3. Với môn học Social studies, mình thấy rất hay là môn học kỹ năng, học thái độ sống của 1 công dân Mỹ và lịch sử Mỹ. Mình chỉ cho học theo Acellus, mình ko cần dùng thêm sách vở cho môn học này nhà nhấn mạnh vào thực tế môn học.
– Với các phần lịch sử Mỹ mình cho học nhanh và có sự so sánh đối chiếu giữa Mỹ và VN.
Ví dụ: khi học về lịch sử cờ Mỹ thì sau giờ học mình cũng hướng dẫn con lịch sử của cờ VN, khi học về các ngày lễ ở Mỹ thì mình cũng hướng dẫn con các ngày lễ ở VN, khi học về các biểu tượng của nước Mỹ thì mình cũng hướng dẫn biểu tượng của VN. Như vậy con sẽ hình thành cái nhìn khách quan về 2 nền văn hóa Mỹ – Việt, biết điểm khác và giống từ đó tự hào mình là người Việt nhưng lại hiểu về Văn Hóa Mỹ.
– Với các phần Kỹ năng và rèn thái độ sống tốt thì học trên Acellus cái gì mình cho thực hành luôn tại gia đình.
Ví dụ: Con học về rule and law thì ở nhà mình cũng phân tích ở nhà mình có rule gì mà các thành viên đều phải tuân thủ, tại sao lại phải có rule
o ko về nhà sau 10h tối và đi ngủ lúc 10h tối,
o ko làm các hoạt động nguy hiểm đến an toàn thân thể và cảm xúc,
o phòng khách, bếp, nhà vệ sinh dùng chung phải được dọn dẹp sạch sẽ, ngăn nắp, phòng ngủ là không gian cá nhân của ai người đó quản nhưng ko được để mất vệ sinh phòng ngủ, ko ăn trong phòng ngủ.
o hàng ngày cả nhà phải ăn ít nhất 1 bữa cùng nhau,
o Cuối tuần có ít nhất 1 cuối tuần/ tháng dọn dẹp nhà cửa, 1 cuối tuần/ tháng đi chơi với nhau, 2 ngày còn lại được thoải mái….
o Và law gì ở VN các con cũng phải tuân thủ (nhất là luật đường bộ).
Khi con học về phần tiền tệ thì mình cũng cho con đi mua sắm và phân tích con cần dựa vào need hay want để mua sắm (nội dung học ở môn học Social studies). Khi học về phần các công việc tình nguyện và rèn thái độ sống cộng đồng thì nhà mình có tham gia vào các buổi cuối tuần dọn dẹp khu đô thị chung, hoặc cùng các con đi nhặt rác quanh khu đô thị mà mình đang sống.
1.4. Science: Môn học mình tập trung nhất và thấy cũng hay nhất trong giáo dục tiểu học Mỹ là môn Khoa học, ở môn này các con được học về thế giới tự nhiên quanh con đồng thời học cách đưa ra các thí nghiệm và đưa ra sản phẩm để giải quyết 1 vấn đề khoa học trong cuộc sống , nên mình cho con tập trung học môn này kỹ. Do đó, mình cho con nghe các các clip, lồng tiếng theo 1 clip và vẽ sơ đồ tư duy clip đã học, học thêm sách khoa học của bang California Scott Foresman và mình cho con làm thêm cả thí nghiệm và thuyết trình lại quá trình làm thí nghiệm của bản thân.
Cứ túc tắc như vậy nhà mình dần dần đi qua được lứa tuổi tiểu học của con với một thói quen tự học, một vốn tiếng Anh và kỹ năng tốt để tiếp tục cho chặng đường cấp 2 và 3.
2. SEMI HOMESCHOOL CẤP THCS VÀ THPT
Các mẹ ạ, khi con lên cấp 2 và cấp 3, việc cho con học homeschool thực sự không dễ dàng. Do đó, khi lựa chọn cho con homeschool, chúng ta cần phải suy nghĩ rất nhiều.
2.1. CẤP THCS:
Việc học ở cấp 2 cũng khó hơn ở cả hệ Mỹ và hệ VN, tuy nhiên việc ở ở giai đoạn này vẫn thực hiện được. Nhưng điều cần phải lưu ý nhất là tâm sinh lý của lứa cấp 2 và 3 thay đổi rõ ràng. Tâm tính con thay đổi đến 180 độ chứ ko phải là 90 độ đâu. Từ một đứa trẻ vui tươi, hoạt bát có thể trở nên lầm lì ít nói. Từ một đứa ít nói, ngoan hiền có thể trở nên cục tính, bướng bỉnh và khó bảo vô cùng. Nên lên cấp 2 và 3 thì bố mẹ có con semi homeschool như mình gặp phải khó khăn khi làm việc với con để con và bố mẹ đi cùng mục tiêu (chứ ko phải là bố mẹ ép con đi một mục tiêu mà con không muốn).
Ở cấp 2, hệ Mỹ không phải là quá khó, với các tài liệu sách bổ trợ cho từng môn học như LA, Math, Science (chia thành life science và earth science và physics) – môn khoa học ở giai đoạn cấp 2 trở lên bắt đầu khó nên mình cũng phải tìm giáo viên có thể hỗ trợ môn học cho con, nếu không có thể con sẽ mất gốc kiến thức khoa học , môn Social studies ( chia thành các môn nhỏ như ancient civilization (lịch sử cổ đại), Lịch sử Mỹ, Địa Lý, chính phủ Mỹ) thì các con vẫn có thể tự học được đưới sự chấm chữa của các thầy cô (nếu bố mẹ cần người hỗ trợ chấm chữa bài và tương tác với con). Đặc biệt, môn Social studies sẽ tập trung nhiều vào quan điểm của chính con khi ở trong các hoàn cảnh đó để các con được hình thành suy nghĩ độc lập, được nói lên tiếng nói riêng của mình. Đồng thời, ở nhà mình cũng phải hỗ trợ con được nói nhiều hơn về tình hình của con, tôn trọng con trong các quyết định đi chơi, mua đồ, cho con nói tiếng nói về những vấn đề trong gia đình mình để cùng cải thiện bầu không khí trong nhà. Học cấp 2 trường công thì học nửa ngày, nên cũng không phải là khó khăn quá mức trong bố trí thời gian học hệ VN nửa ngày và hệ Mỹ nửa ngày đâu.
Có những lúc con cũng trở nên ngang bướng, khó bảo, có lúc con mâu thuẫn ở trường ở lớp, có lúc con cáu giận vô cớ, và tâm sinh lý này ảnh hưởng tới quá trình học ở cấp 2. Bản thân mình lúc con học cấp 2 cũng mệt mỏi. Những lúc mình mệt mỏi và con cũng mệt thì mình với con có thể cho nhau tạm nghỉ 1 tháng, 2 tháng để hồi sức và đi tiếp những chặng đường tiếp theo. Mình không bỏ cuộc nhưng cũng không cố đấm ăn xôi để tạo một áp lực quá đà với con và với chính bản thân mình.
2.2. CẤP THPT
Lên được cấp 3 thì con mình được lựa chọn: tiếp tục semi homeschool hoặc là homeschool hoàn toàn, vì lúc này con đã lớn rồi và nếu phần đấu thì năm lớp 11 cấp 3 là con lấy được bằng do học nhanh ở các môn học cấp 3 Mỹ. Do đó, lựa chọn cấp 3 của nhà mình có phần thoải mái hơn, nhẹ nhàng hơn và khi nào mệt quá là có thể bỏ luôn hệ VN khi cần. Tuy nhiên con trai lớn của mình lại là tuýp xã hội, do đó cháu rất cần bạn bè và cháu nói cháu tiếp tục muốn semi homeschool cứ không muốn bỏ hoàn toàn chương trình VN. Nhưng cháu phấn đầu học đến năm lớp 11 cháu lấy bằng Mỹ thì năm lớp 12 cháu sẽ nghỉ luôn CT VN, khỏi phải vất vả học ôn thi đại học vì cháu vốn không muốn vào đại học VN hoặc ôn thi đại học, mà cháu tập trung học đúng nhưng môn học chuẩn bị cho quá trình lên đại học của cháu và làm các sự kiện ngoại khóa, thiện nguyện (các trường đại học liên kết của nước ngoài với đại học VN đều nhận các cháu có bằng Mỹ online nếu các cháu có thêm IELTS). Trường hợp gia đình chuyển hướng để cháu thi đại học VN thì cháu đã có bằng Mỹ năm lớp 11, thì năm lớp 12 cháu tập trung hoàn toàn vào học CT VN và ôn thi các môn sẽ thi đại học VN thôi).
Ở giai đoạn này mình rất cần các thầy cô giáo chuyên nghiệp đã đi du học về hoặc các thầy cô giáo nước ngoài có trình độ thực sự để hỗ trợ cho các môn học thực sự rất khó và chuyên ngành, chứ không phải ai cũng dạy được những môn học như thế này.
Ở tuổi này thì con ít những cơn bốc đồng hơn, ít cáu giận hơn nhưng lại bắt đầu vướng vào chuyện tình cảm nam nữ, nhữn sao nhãng của bạn bè, của chơi điện tử, sự tự lập và tự chủ của con cũng nhiều hơn ở thời cấp 2. Tuy con có thể có mục tiêu học tập rõ rang hơn nhưng con cũng có thể dễ bị phân tán hơn bởi chuyện tình cảm, bạn bè. Nên những lúc mình nói con cũng không có nghe luôn (mặc dù có thể trước mặt thì nghe lời). Nên ở cấp 3 này cần ngồi nói chuyện và phân tích thật kỹ với con. Có lúc mình căng thẳng quá mình đi công tác đên 2-3 tuần để ko đụng mặt con, để cả hai cùng có những khoảng thời gian nhìn lại và để không ức chế lẫn nhau. Cũng may con cũng ý thức nên chút sao nhãng rồi lại vào quy củ.
8 học phần bắt buộc ở hệ Mỹ semi – homeschool (khi con có học THPT VN) là:
– Writing to Success
– Career Planning
– Personal Finance and Economics
– US History 1+2
– Multicultural Studies
– US Government
– American Literature Studies
Trường hợp nếu con homeschool hoàn toàn ở cấp THPT thì con có thể lựa chọn học tiếp theo Acellus với 2 loại bằng cấp 3 như sau
1. Standard High School Diploma: Bằng cấp 3 tiêu chuẩn, cần hoàn thành 24 tín chỉ sau:
– Language Arts (4 credits)
– Social Studies (3 credits)
– Mathematics (3 credits)
– Science (3 credits)
– Fine Arts (1 credit)
– Health Education (0.5 credit)
– Personal Finance (0.5 credit)
– Academic Electives (3 credits)
– General Electives (6 credits)
2. High School Graduation with Honors: Bằng cấp 3 danh dự, cần hoàn thành 26 tín chỉ:
– Language Arts (4 credits)
– Social Studies (3 credits)
– Mathematics (4 credits)
– Science (4 credits)
– Fine Arts (1 credit)
– Health Education (0.5 credit)
– Personal Finance (0.5 credit)
– Academic Electives (3 credits)
– General Electives (6 credits)
(thêm 1 tín chỉ Toán và 1 tín chỉ Khoa học).
Link các môn học gốc của Acellus ở đây: https://www.acellus.com/for-your-school/#acellus-courses
Homeschool hay semi-homeschool là một chặng đường dài lắm. Mình đồng hành với bạn lớn còn 2 năm nữa mới kết thúc (tháng 8 năm nay anh ấy lên lớp 11 đây), còn bạn bé thì năm nay sẽ vào lớp 8 (lớp 8 và 9 trong quá trình homeschool là khó khăn nhất cả nhà ạ). Hi vọng nhà mình tiếp tục vượt qua để đi tiếp con đường đã chọn. Mệt mỏi thì lại nghỉ ngơi, kiểu gì cũng sẽ có giải pháp khi chúng ta bế tắc trong quá trình giáo dục con thôi.
p/s: Cụ thể cách mình bố trí lịch sinh hoạt của gia đình ở đây, bản nào cần chi tiết lịch thì vào tham khảo nhé.
Lien eth nguyen
